Newsletter, 22 December 2020
Afsluiting van het jaar 2020: Een terugblik
Het jaar 2020 loopt op zijn eind, de feestdagen staan voor de deur en het nieuwe jaar gaat bijna van start. Wij kunnen niet wachten om het jaar 2020 af te sluiten en met goede moed en hoop het jaar 2021 in te gaan. In de rechtspraak zijn er – ondanks het feit dat de rechtbanken gedeeltelijk gesloten zijn geweest – dit jaar toch veel ontwikkelingen te zien. In deze december nieuwsbrief blikken wij terug op deze ontwikkelingen. En lees je over een – dit jaar heel relevant – wetsvoorstel: De Wet werken waar je wil. Wij wensen jou en iedereen die met jou is verbonden een inspirerend kerstfeest en op naar een gezond 2021!
Ook in het arbeidsrecht is dit jaar veel gebeurd. Zo is de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) in werking getreden, heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de bedoeling van partijen niet meer van belang is voor de vraag of partijen al dan niet een arbeidsovereenkomst zijn aangegaan en is de NOW-regeling in het leven geroepen vanwege de gevolgen van de Corona-crisis.
Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de rechtspraak met betrekking tot de cumulatiegrond (ook wel de “i-grond” genoemd). Aan het begin van dit jaar zijn veel ontbindingsverzoeken op de i-grond door verschillende kantonrechters afgewezen. Inmiddels zijn er enkele verzoeken toegewezen. Uit deze, tot op heden, gepubliceerde rechtspraak blijkt dat er in ieder geval sprake moet zijn van één bijna voldragen andere ontslaggrond. Een beetje disfunctioneren en een beetje een verstoorde arbeidsverhouding, leidt dus niet tot een voldragen i-grond. Daarnaast moet een werkgever moeite doen om ontslag te voorkomen. Hij moet laten zien dat hij er alles aan heeft gedaan om de beëindiging van de arbeidsovereenkomst te voorkomen en moet dus niet te snel naar het middel van ontslag grijpen. Kortom, ook voor de cumulatiegrond moet er een dossier liggen.
Tot nu toe heeft de i-grond nog niet veel succes gehad. Wij zijn zeer benieuwd wat de rechtspraak ons in 2021 gaat brengen. Wij houden je daarvan op de hoogte!
Op 10 november 2020 nam de Eerste Kamer nog snel een nieuwe wet aan: Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR). Deze wet treedt vanaf 1 juli 2021 in werking en is belangrijk voor verenigingen, stichtingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen. De belangrijkste wijzigingen worden hierna toegelicht.
In de eerste plaats schept de WBTR meer duidelijkheid over de taken en verantwoordelijkheden van bestuurders en commissarissen. Zo wordt een monistisch bestuursmodel (waarbij de toezichthouders deel uitmaken van het bestuur) mogelijk voor alle rechtspersonen. Bovendien komt er voor verenigingen en stichtingen een wettelijke basis voor de instelling, taakvervulling en samenstelling van de raad van commissarissen. Ook wijzigen de regels die zien op meervoudig stemrecht, besluitvorming ingeval van tegenstrijdig belang, belet en ontstentenis, en het ontslag van bijvoorbeeld stichtingsbestuurders en toezichthouders via de rechter. Net als bij een bestuurder van een BV of NV zal straks ook de arbeidsovereenkomst van de stichtingbestuurder eindigen wanneer deze wordt ontslagen als bestuurder door een rechtsgeldig besluit van bestuur of raad van toezicht. Daarnaast volgen er nieuwe regels omtrent de aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen bij onbehoorlijke taakvervulling.
Begin volgend jaar publiceren wij een uitgebreider artikel over de WBTR. Daarin gaan wij in op de verschillende wijzigingen en het overgangsrecht. Houd dus goed onze social media-kanalen en de rubriek ‘De week van’ in de gaten!
Op het gebied van het auteursrecht, is de zaak Vitra/Kwantum dit jaar zeer belangrijk geweest. Die zaak had betrekking op de Dining Sidechair Wood (DSW):
Deze iconische stoel is in de jaren ’50 in de Verenigde Staten ontworpen door het Amerikaanse echtpaar Eames. Hun dochter en erfgenaam heeft alle intellectuele eigendomsrechten overgedragen aan interieurfabrikant Vitra. Kwantum kwam op een bepaald moment met een vrijwel identiek exemplaar op de markt: De ‘Paris’. Kwantum stelde dat Vitra haar dat niet kan verbieden, omdat het een Amerikaans product is. Dat geniet in Nederland geen auteursrechtelijke bescherming.
Tot voor kort zou Kwantum in het gelijk gesteld zijn, maar door een recente baanbrekende uitspraak van de hoogste Amerikaanse rechter (Supreme Court), in een zaak die betrekking had op de versiering van kleding, werd in het voordeel van Vitra beslist. Onderdelen van de DSW kunnen namelijk toch in de Verenigde Staten auteursrechtelijk beschermd worden: de vorm van de buitenrand van de zitkuip, de contouren die zijn aangebracht rondom de vier poten en het arrangement van in een kubusvorm geplaatste kruisende lijnen tussen de poten. Dit zijn driedimensionale sculpturale elementen die in de Verenigde Staten als separaat werk auteursrechtelijk beschermd zijn. Omdat precies die elementen ook in de “Paris” terugkeren, kan Vitra de verhandeling van die stoel door Kwantum verbieden.
Het jaar 2020 stond – voor wat betreft het privacyrecht – in het teken van de zaak Schrems II, waarin het Privacy Shield ongeldig werd verklaard. Sindsdien is de uitwisseling van persoonsgegevens met de Verenigde Staten op grond hiervan in strijd met de AVG. Doorgifte op basis van SCC’s (Standard Contractual Clauses) is nog wel steeds mogelijk maar hiervoor moeten aanvullende technische, contractuele en/of organisatorische maatregelen worden genomen. Lees hierover meer in onze nieuwsbrieven van 4 augustus 2020 en 1 december 2020.
Een spraakmakende binnenlandse ontwikkeling dit jaar, was de uitspraak van de rechtbank in de zaak van het platform VoetbalTV. Op dit platform konden voetbalwedstrijden van amateurclubs worden bekeken en geanalyseerd. VoetbalTV stelde daarvoor een gerechtvaardigd belang te hebben. Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) kon het puur commerciële belang van VoetbalTV geen gerechtvaardigd belang zijn voor het verwerken van persoonsgegevens van een groot aantal betrokkenen, waaronder minderjarige voetballers.
De AP wordt door de rechtbank in het ongelijk gesteld. Bovendien is een streep gezet door de boete (opgelegd door de AP) van maar liefst € 575.000,=. De rechtbank oordeelt dat een commercieel belang ook een gerechtvaardigd belang kan zijn. De AP heeft, volgens de rechtbank, nagelaten om een afweging te maken tussen alle belangen, zowel van de betrokkenen als die van VoetbalTV. De boete is daarom niet verschuldigd.
Naast de ontwikkelingen op het gebied van het privacyrecht merken wij dat nog steeds veel organisaties niet voldoen aan de AVG. Voldoet jouw organisatie aan de AVG? Wij helpen daar graag bij! Houd daarnaast onze social-media kanalen in de gaten. Wij sturen je – ook komend jaar weer – de VDS Privacy-flashes (via LinkedIn) met praktische tips hierover.
Dit jaar hebben velen van ons ervaren dat (productief) thuiswerken goed mogelijk is. De Tweede Kamerleden Steven van Weyenberg (D66) en Paul Smeulders (GroenLinks) zijn daarom met een wetsvoorstel gekomen: De Wet werken waar je wil.
Het doel van het wetsvoorstel is een wijziging in de huidige Wet flexibel werken (Wfw). Op grond van die wet kunnen werknemers op dit moment al een verzoek aan de werkgever doen tot aanpassing van de arbeidsduur of werktijden. Deze wetswijziging moet ervoor zorgen dat werknemers ook een verzoek kunnen doen tot aanpassing van de arbeidsplaats.
Het verzoek tot aanpassing van de arbeidsplaats moet – volgens het wetsvoorstel – op dezelfde manier worden behandeld als het verzoek tot aanpassing van de arbeidsduur of werktijden. Dat houdt in dat het verzoek in beginsel geaccepteerd moet worden, tenzij zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zich daartegen verzetten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan ernstige veiligheids- of rooster-technische problemen.
Tot 18 december 2020 was het mogelijk om op het initiatiefwetsvoorstel te reageren (internetconsultatie). Het wetsvoorstel wordt daarna voorgelegd aan de Tweede Kamer. Wij houden u op de hoogte van de ontwikkelingen.
Vragen naar aanleiding van deze nieuwsbrief? Laat het ons weten. Ook in het komende jaar staan wij graag weer voor je klaar!
Fijne dagen!
Met vriendelijke groet,
Ester Kalis, Matthijs Bos, Eugenie Ágoston, Maartje van Asten, Anantha Vos, Marjon Schlimbach, Romy Schneider, Laura Rozema, Stefan Opgenhaeffen en Eva Meijer
Jan van der Steenhoven, Arjan van Elk, Alexander op ’t Hoog, Annabel van Iersel en Harm Eland
Ruby Nefkens, Hylke Klasens en Merel Janssen
En natuurlijk ook van onze onmisbare “ondersteuning”.
Tot volgend jaar!
Van der Steenhoven advocaten N.V.
Herengracht 582 (1017 CJ) Amsterdam
tel: +31 (0) 20 607 79 79
www.vandersteenhoven.nl, mail